Verkeerd gebruikte lidwoorden? Zinnen die vol staan met Engelse leenwoorden? Wen er maar aan… Het gebruik van “de meisje die” is het onomkeerbare gevolg van taalverandering. Is dat dan verloedering? Niet volgens Nicoline van der Sijs, schrijver van het boek ’15 eeuwen Nederlandse taal’. ‘Verrijking!’ zegt zij.

Een klein stukje geschiedenis

Om te begrijpen hoe onze taal zich in de toekomst gaat ontwikkelen, moeten we even terugspoelen in de tijd. Het Nederlands bestaat al 15 eeuwen en komt voort uit Germaans, dat op haar beurt weer is ontstaan uit het Indo-Europees. Deze oertaal werd 5000 jaar geleden gesproken en is de voorloper van vrijwel alle Europese talen. Onderweg naar Nederland heeft het Indo-Europees veel veranderingen ondergaan.

Een beschrijvende taal

De grootste drijfveer achter deze taalveranderingen is migratie. Lokale stammen gaven een nieuwe draai aan taal. De taal vereenvoudigde en kreeg een meer beschrijvende aard. Naamvallen werden overboord gegooid en vervangen door lidwoorden en voorzetsels. Waar het vroeger “des vaders” was, zeggen we nu: van de vader. Daar is een simpele verklaring voor: hoewel kinderen een taal met naamvallen makkelijker leren, is het als je iets ouder bent juist andersom. Ga maar na: hoe ingewikkeld was het voor jou het lijstje met Duitse naamvallen te onthouden?

Het ‘het’ verdwijnt

De Indo-Europese taal kende nog acht naamvallen, het Germaans vier en het Nederlands zoals we dat nu kennen nog maar twee (‘de’ en ‘het’). In het Engels kennen we nog maar één naamgeslacht (‘the’). Dat is het resultaat van jarenlange ontwikkelingen, waarbij nieuwkomers in Engeland de taal steeds meer versimpelden. Het ligt voor de hand dat met de Nederlandse taal uiteindelijk hetzelfde zal gebeuren. Het ‘het’ gaat verdwijnen en dat past naadloos in de historische ontwikkelingen. Momenteel is 75% van de woorden ook al ‘de’. “De meisje die” … dat wordt de nieuwe standaard.

En de leenwoorden?

Hoe zit het met de woorden uit de Engelse taal? Als we kijken naar teksten van twintig of dertig jaar terug, zien we inderdaad dat het aantal Engelse leenwoorden met een paar procent is toegenomen. Maar: het aantal geleende woorden uit de Engelse taal is slechts 12%. En 50% van ons vocabulaire komt uit het Frans of het Latijn! Denk maar eens aan garage of etage. Bovendien verdwijnen veel Engelse leenwoorden weer net zo snel als dat ze de Nederlandse taal in worden geslingerd. We gebruiken vaak Engelse woorden voor nieuwe uitvindingen die korte tijd bestaan, zoals de fax.

Bestaat pure taal?

Het korte antwoord is nee. Zelfs het oude Europees kende al leenwoorden uit bijvoorbeeld het Hebreeuws en andere talen die toen gesproken werden. Iedere taalgebruiker heeft contact met andere taalgebruikers. We nemen interessante dingen van elkaar over. Dat geldt voor voeding, uitvindingen en cultuurelementen, maar ook voor taal. Taal verandert continu met ons mee. Een pure taal bestaat dus niet. Taalpuristen daarom ook niet 😉. En taalfouten, zoals “de meisje die” en “hun hebben”, zijn daarmee een afspiegeling van de toekomst!

Meer weten? Geen taalfouten in het heden?

Taalfouten zijn de toekomst. Maar ‘de meisje die’ gaan wij misschien niet meer meemaken. Wil je in het heden toch geen taalfouten meer maken? Kijk dan eens bij onze trainingen voor correct Nederlands schrijven. Meer weten over dit onderwerp? Lees dan zeker het boek ’15 eeuwen Nederlandse taal’ van Nicoline van der Sijs eens of luister naar dit interview.