De verborgen meerderheid

De mismatch tussen wat we meten en wie we zijn

Organisaties sturen op strakke planningen, beslistempo en harde, taakgerichte resultaten. Logisch, want dat is meetbaar. Maar hier zit het probleem: deze KPI's spreken vooral de taakgerichte medewerkers aan - de Brulapen (assertief, resultaatgericht) en Bevers (analytisch, grondig) in onze communicatietest. Meer dan 2300 mensen deden die test. De uitslag? Maar liefst 60 procent bleek Pinguïn (harmonieus, samenwerkend) of Flamingo (creatief, enthousiast) te zijn. Dit zijn de mensgerichte types. Zij brengen draagvlak, verbinding, empathie en creativiteit. Essentiële kwaliteiten voor elk team. Maar hun talenten passen niet in de spreadsheets met targets en deadlines.

Zie je de mismatch? We sturen organisaties op KPI's die motiverend en effectief zijn voor slechts 40 procent van de medewerkers. Voor de talenten van de andere 60 procent is structureel minder aandacht en waardering.

Wat we waarderen bepaalt wat we krijgen

De Brulaap die snel doorpakt scoort goed op 'besluitvaardigheid'. De Bever die risico's analyseert excelleert in 'kwaliteitsborging'. Maar waar staat de Pinguïn die zorgt dat iedereen aan boord blijft? Waar is de KPI voor de Flamingo die met creatieve doorbraken komt?

Pinguïns wachten vaak af tot ze het woord krijgen - niet omdat ze niets te zeggen hebben, maar omdat 'assertiviteit' niet hun natuurlijke stijl is. Ze hebben waardevolle input over draagvlak en samenwerking, maar in een systeem dat tempo beloont, komen ze niet aan bod.

Flamingo's brengen energie en nieuwe perspectieven, maar hun ideeën worden geparkeerd omdat ze niet in de planning passen. In een organisatie die stuurt op voorspelbaarheid en controle, is creativiteit lastig in te passen.

De prijs van eenzijdige sturing

Tijdens een projectoverleg in een middelgrote gemeente gebeurde het volgende. Het ging over de herinrichting van het centrum. De Brulaap-wethouder wilde door (scoort op tempo). De Bever-beleidsadviseur checkte de cijfers (scoort op zorgvuldigheid). De projectleider Peter, een typische Pinguïn, hield zijn zorgen over draagvlak voor zich. Draagvlak staat immers niet in de KPI's. Tot de gemeentesecretaris vroeg: "Wat mis jij nog, Peter?" Peter deelde zijn twijfels over de bewonersparticipatie. Bleek dat het halve team dezelfde zorgen had. Het project liep drie maanden later vast op gebrek aan draagvlak. Precies waar Peter voor waarschuwde.

Dit gebeurt overal. Als je alleen stuurt op taakgerichte resultaten, mis je niet alleen de mensgerichte perspectieven. Je creëert een cultuur waarin 60 procent van je mensen structureel onder hun kunnen presteert. De Pinguïn die uitgeput raakt van het moeten voldoen aan assertiviteitseisen. De Flamingo die stopt met creatief denken omdat het toch niet wordt gewaardeerd.

Teams die écht presteren

De best presterende teams hebben een mooie verdeling van alle vier de stijlen én benutten de kwaliteiten van elke stijl. Ze sturen niet alleen op tempo en analyse, maar ook op draagvlak en innovatie. Ze waarderen niet alleen de Brulaap die targets haalt, maar ook de Pinguïn die het team bij elkaar houdt.

Begin met bewustwording. Welke talenten zitten in je team? En belangrijker: welke daarvan worden systematisch ondergewaardeerd omdat ze niet in de KPI's passen? Verbreed je definitie van succes. Naast 'op tijd' en 'binnen budget' ook: met draagvlak uitgevoerd, met creativiteit opgelost, met behoud van teamcohesie gerealiseerd. En onderschat niet wat dit betekent voor je hele organisatiecultuur. Cultuur is namelijk ook: wat meten we? Wat belonen we? Als dat alleen taakgerichte resultaten zijn, waarom zouden de mensgerichte 60 procent dan hun beste kant laten zien?

De verborgen meerderheid zichtbaar maken

Een praktisch begin? Vraag in je volgende overleg bewust aan de stillere teamleden wat zij nog missen. Meet niet alleen wat af is, maar ook hoeveel draagvlak er is. Waardeer niet alleen wie het snelst beslist, maar ook wie zorgt dat iedereen mee kan. De cijfers liegen niet. 60 procent van je mensen is mensgericht in een systeem dat vooral taakgericht beloont. Dat is geen personeelsprobleem. Dat is een sturingsprobleem.

Misschien is het tijd om daar eens kritisch naar te kijken. Want de teams die écht excelleren, benutten alle talenten. Niet alleen die van de 40 procent die toevallig past bij onze KPI's.