Veel ziekenhuizen sturen brieven aan patiënten met daarin de vraag nuchter te blijven voor een operatie. Maar veel ziekenhuizen vergeten dat dit woord uitleg nodig heeft. Het woord nuchter betekent namelijk verschillende dingen. In ziekenhuisbrieven betekent nuchter zijn meestal dat je niet mag eten. Dat is niet voor iedereen gelijk duidelijk. Zeker niet als je moeite hebt met taal.
Laaggeletterdheid in Nederland
Laten we het hebben over laaggeletterdheid. Dat is op zichzelf al een lastig te begrijpen woord. Laaggeletterd betekent dat je moeite hebt met lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden. Laaggeletterden lopen in het dagelijks leven tegen veel problemen aan. Denk aan het lezen van een bijsluiter bij medicijnen of de uitnodigingsbrief voor de coronavaccinatie. In Nederland zijn 2.5 miljoen mensen laaggeletterd: dat is 1 op de 6! Het grootste gedeelte van de laaggeletterden is in Nederland geboren en volgden dus Nederlands onderwijs. Hun taalniveau is te vergelijken met een basisschoolleerling uit groep 6.
Nuchtere taal
Het is voor laaggeletterden moeilijk om mee te komen in de samenleving. Daarnaast hebben zij vaak lage gezondheidsvaardigheden. Wanneer het ziekenhuis hun vraagt om nuchter te blijven kan er miscommunicatie ontstaan. Want wat betekent dat precies? Even googelen op een computer is lastig. Mensen denken bij nuchter zijn vaak aan geen alcohol drinken.
Door die verwarring eten veel mensen toch voor de operatie. Terwijl in de brief “duidelijk stond” dat zij nuchter moesten zijn. De operatie moet verplaatst worden. Erg vervelend voor de patiënt. Ook levert het een hoop geregel en hoge kosten op voor het ziekenhuis. Op de juiste manier communiceren is dus super belangrijk.
Hoe lossen we laaggeletterdheid op?
Bewustzijn creëren is de eerste stap. En daar doen wij ons uiterste best voor. Bij gemeentes, die vaak moeilijke brieven schrijven. Maar we helpen ook graag in zorgcommunicatie. Een schrijver van een brief moet zichzelf telkens afvragen: snapt mijn lezer deze boodschap? En zo niet: hoe schrijf ik simpeler en duidelijker? Want écht 1 op de 6 mensen snapt jouw brief anders niet (goed).
Schrijf jij nog vaak brieven die veel mensen niet begrijpen? Of herken je moeilijk taalgebruik in jouw organisatie? In de training Helder schrijven kijken we samen naar heldere taal. Taal die óók laaggeletterden begrijpen. Een begrijpelijk Nederland voor iedereen, laten we daar voor gaan in 2023.
Bronnen
https://www.telmeemettaal.nl/aan-de-slag/kennis-van-de-doelgroep
